کمی کردن تولید و توزیع ماده خشک در گلرنگ

یکی از قسمت های مهم مدل های رشد گیاهان زراعی تولید ماده خشک است که در تولید عملکرد بیولوژیک و اقتصادی نقش اساسی دارد. هدف از این مطالعه کمی کردن تولید و توزیع ماده خشک ارقام گلرنگ در تاریخ کاشت‏های مختلف می باشد. بدین منظور یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 4 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه ولیعصر (عج) رفسنجان در سال 1391 انجام شد. فاکتورها شامل تاریخ کاشت (16 فروردین و 6 و 27 اردیبهشت) و ارقام (ژنوتیپ 411، سینا، محلی‏اصفهان و صفه) بودند. نتایج نشان داد مدل نمایی خطی بریده بهترین توصیف را از روند تغییرات تجمع ماده خشک در برابر روز پس از کاشت نشان داد. به این صورت که بیشترین تجمع ماده خشک در تاریخ کاشت اول به‎دست آمد و با تاخیر در کاشت این مقدار کاهش یافت. در تاریخ کاشت اول رقم محلی‏اصفهان بیشترین تجمع ماده خشک را نسبت به ارقام 411 و صفه داشت ولی با رقم سینا تفاوت معنی‏داری نشان نداد. در تاریخ کاشت دوم تفاوت معنی‏داری بین ارقام مشاهده نشد و در تاریخ کاشت سوم نیز رقم صفه بیشترین تجمع ماده خشک را داشت. ضریب تخصیص ماده خشک به برگ بین 45/0 تا 51/0 در تاریخ کاشت اول، 51/0 تا 60/0 در تاریخ کاشت دوم و 44/0 تا 61/0 در تاریخ کاشت سوم متغیر بود. در هر سه تاریخ کاشت تمام ارقام با تاخیر در کاشت، ضریب تخصیص ماده خشک آن‏ها به ساقه کاهش یافت به این صورت‏که در تاریخ کاشت اول، دوم و سوم به‎ترتیب 45/0، 34/0 و 17/0 از ماده خشک تولید شده به ساقه تخصیص داده شد. ضریب تخصیص ماده خشک به دانه در تاریخ کاشت اول بین 16/0 تا 44/0 بود که در تاریخ کاشت دوم در تمام ارقام نسبت به تاریخ کاشت اول افزایش یافت. در تاریخ کاشت سوم این مقدار در ژنوتیپ 411 و رقم صفه افزایش ولی در ارقام محلی‎اصفهان و سینا کاهش یافت. از لحاظ ضریب تخصیص ماده خشک به دانه در تاریخ کاشت سوم بین ژنوتیپ 411 با ارقام محلی‎اصفهان و صفه اختلاف معنی‎داری وجود داشت. بررسی روابط آلومتریک بین سطح برگ و خصوصیات رویشی نشان داد که سطح برگ در طول فصل رشد می تواند به خوبی توسط وزن خشک برگ با استفاده از یک رابطه خطی پیش بینی شود (4/61 ? rmsd؛ 96/0 ? r2).